Hoe was het…
…om jong te zijn in de oorlog? En om de Bevrijding mee te maken, in 1945? Ooggetuigen vertellen over die tijd. Over de onvrijheid die de oorlog met zich meebracht, de angst, maar ook het gevoel van avontuur. Over het gemis van familieleden en gewetensvragen als: wie was nu ‘goed’, wie ‘slecht’?
Velen waren ongelooflijk blij na de Bevrijding, maar voor anderen betekende het verwarring, ontzetting en onveiligheid. Niet voor iedereen was het een feest! Eensgezind zijn de geïnterviewden in hun diepe besef dat vrijheid iets is om zuinig op te zijn.
De generatie die de Bevrijding heeft meegemaakt is er over een aantal jaren niet meer. Daarmee verdwijnen ook verhalen die nooit zijn opgeschreven. Gelukkig zijn ooggetuigen, die wonen of hebben gewoond in de provincie Utrecht, bereid geweest om hun verhaal te laten optekenen.
Het project ‘Jong en Bevrijd’ is een samenwerking van Stadsmuseum Rhenen, Stadsmuseum Woerden en het Regionaal Archief Zuid-Utrecht. Deze samenwerking resulteerde in exposities in Rhenen en Woerden en een reizende expositie in de gemeenten Houten, Utrechtse Heuvelrug en Wijk bij Duurstede.
Wij zijn alle geïnterviewden dankbaar dat zij hun persoonlijke verhaal met ons hebben gedeeld.
Met dit project willen wij een bijdrage leveren aan het bewustzijn dat vrijheid niet vanzelfsprekend is: wij moeten ons daar actief voor blijven inspannen.
Jong en Bevrijd bestaat uit een brochure, documentaires, exposities, een online tentoonstelling en een onderwijspakket.
Op deze pagina vindt u informatie over al deze onderdelen, die u via de onderstaande buttons snel kunt bekijken.
Exposities
Tot 1 september 2020 is in het Stadsmuseum Woerden en het Stadsmuseum Rhenen de expositie Jong en Bevrijd te bezoeken. Daarnaast is er een reizende expositie met samengesteld. Heeft of kent u een locatie waar de reizende expositie langs zou kunnen komen? Neem dan contact op met het RAZU via de contactpagina (opent in een nieuw venster) of via mail, info@razu.nl.
Let op: In verband met de Coronamaatregelen zijn de exposities niet te bezoeken. Houdt de websites van de musea en het RAZU in de gaten om op de hoogte te blijven over de opening de exposities.
Te bezichtigen van 22-02-2020 t/m 01-09-2020
Bezoek de website van het museum. (Opent in een nieuw venster)
Te bezichtigen van 21-03-2020 t/m 01-09-2020
Bezoek de website van het museum. (Opent in een nieuw venster)
Online tentoonstelling
In verband met de Coronacrisis zijn de verhalen van de ooggetuigen in een online tentoonstelling gezet. Jong en Bevrijd | Ooggetuigen van WOII vertellen wordt getoond in foto’s, audiofragmenten, verhalen (Nederlands en Engels) en video.
Beluister voor een indringende ervaring de audiofragmenten die zijn ingesproken door een jongere in de leeftijd van de geïnterviewde toen. Klik hier om naar de online tentoonstelling te gaan. (Opent in een nieuw venster)
Documentaires
Naast de expositie is er tevens een mini-documentaire (ca. 12 minuten) en een lange documentaire (ca. 50 minuten) gemaakt rondom de interviews van Joop Alberts, Hans van Beeck Calkoen, Eef en Martien Hilgeman, Ardie en Juul van der Horst en Teun Jordaan. Daarnaast heeft Landschap Erfgoed Utrecht een video gemaakt over de totstandkoming van dit project. U kunt deze hieronder bekijken. Indien u problemen heeft met het afspelen van een video dan kunt u op de Vimeo- of YouTube-link onder de video klikken.
Lange documentaire
Bekijk deze video op een groter formaat op Vimeo. (Opent in een nieuw venster)
Video Landschap Erfgoed Utrecht
Bekijk deze video op een groter formaat op YouTube. (Opent in een nieuw venster)
De verhalen van de ooggetuigen zijn samen met hun jeugd- en portretfoto’s gebundeld in een mooie brochure (44 pagina’s). U kunt deze brochure bij de onderstaande locaties kopen.
In de museumshops is de prijs € 3,50, bij de overige verkooplocaties betaalt u € 4,50.
- The Read Shop Nieskens (Driebergen, Wijk bij Duurstede)
- Boekhandel Pettinga (Wijk bij Duurstede)
- Boekhandel Van Kooten (Veenendaal)
- Bruna Rhenen
- Bruna Woerden
- Museumshop Stadsmuseum Rhenen
- Museumshop Stadsmuseum Woerden
Onderwijspakket
Zowel de foto’s, als de geluidsfragmenten en de bijbehorende documentaire zijn beschikbaar gesteld voor het onderwijs. Daarbij is lesmateriaal ontwikkeld door het samenwerkingsverband Kunst Educatie Scholen Woerden (KUVO).
De bijlagen bestaan uit 3 onderdelen voor leerlingen, en een docentenhandleiding. Het project kan eenvoudig worden ingekort of uitgebreid. Hiervoor worden verschillende opties in de docentenhandleiding genoemd.
Bij dit lesmateriaal wordt er vanuit gegaan dat leerlingen enige basiskennis hebben van de Tweede Wereldoorlog. Begrippen die voorkomen zijn o.a. bezetting, Nazi’s, SS-ers, geallieerden, Jodenvervolging, (concentratie)kamp, NSB, onderduiken en verzet. Mochten de leerlingen deze woorden niet kennen, wordt aangeraden daar eerst een korte les aan te besteden alvorens dit project te starten.
Klik hier om het lespakket in de KUVO-omgeving te bekijken. (Opent in een nieuw venster)
Jong en Bevrijd is mede mogelijk gemaakt door:
Initiatief
Jos Meijs
Projectteam
Winfried Leeman, Maike Woldring, Arja van Veldhuizen, Teatske de Jong, Otto Wttewaall, Ria van der Eerden
Fotografie
Winfried Leeman
Interviews
Jos Meijs, Maike Woldring, Winfried Leeman, Teatske de Jong
Grafisch ontwerp
Engelhard Nederland
Teksten
Jos Meijs, Teatske de Jong, Maike Woldring, Winfried Leeman
Video-opnames/documentaire
Izak van Rij, Paulien Lemmen
Engelse vertaling
Linden Vincent, Winfried Leeman
Geïnterviewden
Joop Alberts
Hans van Beeck Calkoen
Bertus Boekhout
Walther van der Does de Willebois
Ardie Elands-van der Horst
Evert Galama
Willy Gentle-Grootveld
Bob Gerritse
Cees Hagoort
Eef Hilgeman
Teun Jordaan
Bert Kieboom
Frits Kroese
Frank Lington
Juul Muller-van der Horst
Willem van Ommeren
Wim de Ridder
Mies van Schaik-de Kruijf
Riet Vergeer
Peter van der Werff
Francien Zwiep-Top
Met dank aan
Roger Gentle
Hugo van Velthuysen
Klaas Battenberg
Diny Prins-Dönszelmann
Insprekers audiotour
Rick van Elk
Wessel van Olphen
Isabella Choy
Demi Vendrig
Dymas Warmels
Rosa van Rij
Aart en Toon Zwolschen
Samenwerkende partners
Regionaal Archief Zuid-Utrecht
Stadsmuseum Rhenen
Stadsmuseum Woerden
Otto Wttewaall, Houten
4 mei comité Wijk bij Duurstede
Stichting 4 en 5 mei Woerden
Stichts-Hollandse Historische Vereniging, Woerden
RHC Rijnstreek en Lopikerwaard, Woerden
KUVO Woerden
Heemland College, Houten
Stichting Slag om de Grebbeberg, Rhenen
Stichting De Greb, Rhenen
Historische Vereniging Oudheidkamer Rhenen en omstreken