Jan M.G. Kleinpenning. Twaalf Eeuwen Odijk. Hoe een middeleeuws landbouwdorpje een moderne woonplaats werd. Wijk bij Duurstede 2019. 112 pp. Historische Reeks Kromme Rijngebied 18. Prijs: € 15.

Odijk wordt voor het eerst genoemd in 885, maar toen had het al een verleden. Het blijft eeuwenlang een klein dorp. In 1632 telde het 177 ‘zielen’ en ruim drie eeuwen later, direct na de Tweede Wereldoorlog, heeft het nog steeds minder dan 600 inwoners. Al die tijd is landbouw een belangrijke, zo niet de belangrijkste bestaansbron. Akkerbouw was tot ver in de 19e eeuw de voornaamste activiteit; de veeteelt was van minder betekenis.

In de 20e eeuw wordt Odijk echter, net zoals de andere dorpen van de Kromme Rijnstreek, steeds meer een veeteeltgemeente en neemt ook de fruitteelt in betekenis toe.

Vanaf 1950 verandert er heel veel. Odijk vangt een deel van de sterke naoorlogse bevolkingsgroei op, net zoals Bunnik, Houten en Nieuwegein, en ziet zijn inwonertal in versneld tempo toenemen tot bijna 6.000 in 2019. Veeteelt, akkerbouw en fruitteelt worden als bestaansbron steeds minder belangrijk. Odijk is niet langer een boerendorp, maar wordt een dorp waar vrijwel de gehele bevolking haar bestaan buiten de landbouw vindt.  En voor een belangrijk deel ook buiten het dorp zelf, want de werkgelegenheid blijft er beperkt.

Naarmate de bevolking groeit, verandert Odijk steeds meer van uiterlijk. In de afgelopen 70 jaar heeft het een complete metamorfose ondergaan. Heden ten dage is Odijk een moderne woonplaats met alle noodzakelijke voorzieningen, waar het aangenaam wonen is in een landelijke omgeving.

In dit boek wordt beschreven hoe de veranderingen zich hebben voltrokken. Kaarten, figuren, foto’s en concrete cijfers illustreren het veranderingsproces.

Het is een boek voor alle huidige en toekomstige inwoners van Odijk die de geschiedenis van hun woonplaats willen leren kennen. Maar ook voor hen die niet in Odijk wonen is het een interessante bron van informatie.

Jan Kleinpenning (1936) is emeritus hoogleraar Sociale Geografie en was verbonden aan de universiteiten van Utrecht en Nijmegen. Hij woont sinds 2007 in Odijk.